Een made is de larve van een vlieg of mug.
Rondom de woning hebben we het vaakst last van vliegenmaden.
Je herkent ze aan hun wit tot geelwit uiterlijk en het ontbreken van pootjes.
Maden vind je in organisch afval, rottend vlees, fruit en in mest.
Het zijn vaak ziekteverspreiders. Daarom is het belangrijk om overlast zoveel mogelijk te voorkomen.
Het uiterlijk van een made
Je vindt ze vaak onder in de afvalbak (afvalcontainer), in dierlijke uitwerpselen of op rottende etenswaren: vliegenmaden.
Hoe herken je ze en weet je zeker dat het niet om een worm gaat?
Maden zijn net als wormen pootloos maar zien er toch anders uit. Wormen zijn vaak lang en dun, terwijl maden kort en dik zijn.
Vliegenmaden hebben een witte tot geelwitte kleur, waarbij de buitenkant er glanzend uitziet. Aan de minst bolle zijde bevinden zich de monddelen, deze zijn donker gekleurd.
Muggenlarven zien er anders uit. Ze zijn dun, langgerekt en rood van kleur. Het lichaam bestaat duidelijk uit een aantal segmenten. Muggenlarven kom je alleen in het water tegen. Dit kan om een vijver, sloot, maar ook om een emmer of bak water gaan.
Vliegen en daarmee maden bestrijden? Bestel een vliegenvangzak of vliegenval >>
Hoe ontstaan maden?
Vliegen en muggen leggen eitjes, waar na ongeveer 12 tot 36 uur maden uitkomen. In een warme omgeving kan dit nog sneller gaan.
De maden beginnen direct met eten en groeien en zeer snel. Tijdens deze groei vervellen ze ongeveer 5 keer. De laatste vervelling verhardt de huid en kleurt bruin tot zwart. Op dat moment is de made een pop.
Na 3 tot 14 dagen is het popstadium voltooid. De vlieg of mug verlaat de pop. De levenscyclus begint opnieuw: de volwassen vliegen of muggen kunnen zich na ongeveer 2 tot 3 dagen voortplanten. Eitjes worden gelegd en nieuwe maden worden geboren.
Maden binnenshuis: oorzaak
Muggenlarven kom je binnenshuis zelden tegen. De larven van vliegen kunnen wel overlast veroorzaken. Hoe kom je erachter of deze zich binnenshuis bevinden?
Zoek naar rottend voedsel, vaak herken je dit aan de geur.
Maak prullenbakken leeg en kijk ook eens achter de ruimte van het keukenblok of de koelkast.
Je herkent maden snel genoeg. Hoe komen deze in de woning terecht?
Met vliegen in huis en voedselresten is de kans op maden een stuk groter. Vliegen planten zich razendsnel voort en binnen enkele dagen heb je maden in huis.
De oorzaak: de aanwezigheid van dierenuitwerpselen of (rottend) afval.
Maden in huis hoeft overigens niet direct door de aanwezigheid van voedselresten te komen. Heb je onlangs muizengif geplaatst en ligt er ergens een dode muis? Ook hier komen vliegen op af.
Om maden dus te voorkomen gaat het dus feitelijk om het voorkomen en weren van vliegen. In het artikel vliegen verjagen lees je hier alles over.
Muggenlarven tref je vaker buitenshuis aan, bijvoorbeeld in een emmer gevuld met water. Wanneer dit lang genoeg blijft staan, trekt dit muggen aan. Ook de vijver is een bron van muggenlarven. Een zwembad met schoon chloorwater zal overigens geen volwassen muggen aantrekken.
Zijn maden (larven) schadelijk?
Larven dragen soms ziektekiemen met zich mee. Het zal zelden voorkomen dat iemand voedsel eet waar zich larven in bevinden.
Een uitzondering vormt cazu marzu, de bekende madenkaas. Deze wordt van ongepasteuriseerde schapenkaas gemaakt, waarbij larven van de kaasvlieg voor de typische smaak zorgen. Het eten van cazu marzu kan braken en bloederige diarree veroorzaken.
Sommige vliegensoorten leggen hun eitjes in menselijke wonden. Je kunt je voorstellen dat dit infecties met zich meebrengt. Alleen in de medische wereld wordt bij de behandeling van niet genezende wonden gebruik gemaakt van de maden van de groene vleesvlieg.
Hierbij worden de maden opgesloten in een soort gaas, zodat ze niet ontsnappen. De maden maken de wonden schoon en worden hierna verwijderd.
Helaas werkt deze behandeling niet bij iedereen. Het is ook niet aan te raden om dit zelf uit te proberen! Laat wondbehandeling altijd aan een arts over.
Maden eten: gevaarlijk of gezond?
In sommige landen is het heel normaal om insecten of larven te eten. Hoe gevaarlijk of gezond is dit?
In veel gevallen overleven maden het verteringsproces van de mens niet. Mochten ze het wel overleven, dan kan er een infectie ontstaan. Maden scheiden bepaalde stoffen uit die het immuunsysteem (gedeeltelijk) kunnen onderdrukken. Dit wordt vooral gezien bij vleesetende vliegen die hun eitjes in menselijke of dieren wonden leggen.
Om deze redenen is het eten van maden niet gezond, hoewel je er niet altijd ziek van wordt. Muggenlarven zijn zeer geschikt als visvoer, maar niet voor menselijke consumptie.
Bronnen:
Afbeelding: destentor.nl