De daas behoort tot de vliegenfamilie en vliegen hebben geen angels. En hoewel men dazen soms aanduidt als steekvliegen, kunnen ze dus niet steken en bestaat er dus niet zoiets als een dazensteek.
Een dazenbeet bestaat helaas wel, en hoe!
Dazenbeet of horzelbeet?
Nog een misverstand. De daas of paardenvlieg wordt regelmatig verward met de horzel. Ze komen namelijk in dezelfde omgevingen voor, namelijk in de buurt van vee. De horzel heeft echter geen angel en kan ook niet bijten.
Een horzelbeet bestaat dus niet en mensen hebben dus niets te vrezen van horzels.
Voor dieren ligt dat anders en dat schijnen zij ook te weten. Ze worden al onrustig zodra een horzel in de buurt en dat kan zomaar ontaarden in blinde paniek. Want hoewel de horzel niet bijt of steekt, kan het voor pijnlijke overlast zorgen. De vrouwtjeshorzel laat namelijk eitjes en larven achter die parasiteren in het lichaam van levende dieren. Hiervan kan pijn en grote hinder worden ondervonden en de larven kunnen allerlei ziekten veroorzaken.
Dazen bijten mens en dier
Dazen zijn echter agressieve jagers en kunnen mens en dier achtervolgen om te bijten en hun bloed te drinken. Ze behalen snelheden van wel 25 km per uur en geven niet snel op. Om die reden veroorzaken ze makkelijk paniek bij dieren. Paarden en koeien kunnen soms angstig in het rond gaan rennen om de het bloeddorstige beest af te schudden.
Met de scherpe mesvormige tandjes in hun steeksnuit bijten de vrouwtjesdazen met gemak door huid èn (dunne) kleding heen. Zodra het dier contact maakt met de huid zal het in de meeste gevallen direct bijten en beginnen met bloed zuigen. Dit bloed bevat eiwit wat nodig is voor de ontwikkeling van haar eitjes. Eenmaal aan het bijten laat ze niet zomaar los. En als ze gestoord wordt is de kans groot dat ze om haar prooi heen blijft hangen om haar bloedmaaltijd af te maken.
Een dazenbeet herkennen en behandelen
Door de scherpe, mesachtige tanden van de daas ontstaat een wondje, soms met wat bloed. De plek kan wat opzwellen en rood worden. De beet zelf is in de meeste gevallen pijnlijk en het bultje wat ontstaat veroorzaakt jeuk. Zowel de pijn als de jeuk trekken normaal gesproken vrij snel weer weg.
Het is verstandig het wondje schoon te spoelen met wat water en te desinfecteren met Betadine of Sterilon. Om de pijn en jeuk te verminderen kun je er jeukstillende zalf op doen.
Ook kun je de plek koelen met een koud kompres (coolpack of koude natte doek). Dit gaat tevens zwelling tegen. Probeer er niet aan te krabben.
Indien de bult niet vanzelf verdwijnt, gele korstjes ontstaan of de klachten verergeren, kan er sprake zijn van een infectie. Raadpleeg dan de huisarts. Een bacteriële infectie dient altijd te worden behandeld, maar is gelukkig goed te verhelpen met antibiotica of ontstekingsremmers.
Is een dazenbeet gevaarlijk?
Voor mensen is een beet vooral pijnlijk, maar niet gevaarlijk. Eventueel gevaar schuilt ‘m in het risico op een bacteriële infectie. Doordat het beest verschillende prooien bijt, kunnen ziekten overgedragen worden. Dit komt echter niet vaak voor. De meeste last wordt ondervonden indien mensen allergisch blijken te zijn voor een dazenbeet.
Zodra je merkt dat je lichaam zeer heftig reageert nadat je door een daas gebeten bent (koorts, enorme zwelling e.d.), is het aan te raden de huisarts te raadplegen.
Voor dieren schuilt het gevaar vooral in blessures en verwondingen die kunnen ontstaan door het in paniek wegvluchten. Paarden kunnen een waas voor de ogen krijgen en op hol slaan uit angst, met gevaar voor zichzelf en andere dieren (en mensen). Een beet kan bloedarmoede veroorzaken bij paarden, maar in Nederland zijn hiervan geen gevallen bekend.
Dazenbeten voorkomen
Dazen komen op warmte, beweging en transpiratievocht af en ook wordt verondersteld dat ze een voorkeur hebben voor donkere kleuren. Ben je in een gebied waar de steekvliegen voorkomen, bedek dan je lichaam zo goed als mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan iets dikkere stoffen kleding, een paardrijbroek, een pet en wellicht kleding in lichte kleuren. Dazen komen in de regel niet op geur, maar op beweging en warmte af. Toch kan het opdoen van een anti-insectenmiddel wellicht helpen ze op afstand te houden.